یکى از اقسام مهم تجربه دینى، تجربه تفسیرى است. این مقاله با روش توصیفى ـ تحلیلى، این قسم از تجارب دینى را با نگرش اسلامى بررسى، و محورهاى اساسى بینش قرآنى درباره این قسم از تجارب را تحلیل و تبیین مى کند. ابتدا تجربه تفسیرى را تبیین مفهومى کرده، سپس ارتباط آن را با تبیین دینى بازگفته و آنگاه با تقسیم تبیین، به عقلانى و غیرعقلانى، عقلانیّت تفسیرهاى دینى را نشان داده است. در این مقاله تأثیر و تأثر ...

«تجربه دینى» یکى از مباحث مهم فلسفه دین معاصر است که رویکردهاى متعددى نسبت به آن وجود دارد. تحویل و فروکاستن وحى به تجربه دینى یکى از این رویکردهاست. بر اساس این دیدگاه، وحى نه از سنخ گزاره، بلکه مواجهه و تجربه اى دینى است که براى شخص پیامبر رخ مى دهد. نوشتار حاضر که به نقد و بررسى این دیدگاه اختصاص یافته است، پس از اشاره اى اجمالى به تجربه دینى، تعریف و ماهیت آن، به توصیف و تحلیل وحى تجربى در ...

مقاله حاضر دیدگاه یکى از فیلسوفان دین، ویلیام آلستون، را در دفاع از منزلت معرفتى تجربه دینى بررسى مى کند. توجیه و توجیه معرفتى در معرفت شناسى آلستون از جمله مباحث مقدمى در این مقاله است. نویسنده براى بررسى رویّه اى که به تکوین باورهاى دینى منجر مى گردد، رشته استدلال هایى را پى مى گیرد که در آن آلستون به مقایسه رویه ادراک حسى و رویه ادراک دینى از منظر توجیه معرفتى مى پردازد. وى پس از طرح دو تلقى ...

در فرآیند تربیت دینى، قاعده ى الزام متربى به رعایت تکالیف دینى جایگاه بسیار مهمى دارد که تاکنون کمتر بدان پرداخته شده است. در این مقاله با استناد به آیات و روایات به بحث و بررسى در لزوم، شرایط، ماهیت، قلمرو و پیامدهاى ناشى از عدم رعایت یکى از گونه هاى الزام (الزام والدین نسبت به فرزند خود در رعایت تکالیف الهى) پرداخته شده است. نتیجه اى که از مباحث مطرح شده در این مقاله به دست آمده آن است که برا...

فرآیند و طرح جهانى شدن، با فراگیر کردن فرهنگ خاص آنگلو ـ امریکن در گوشه و کنار جهان، چالش روان شناختى بى سابقه اى را براى هویت مردمان غیرغربى ایجاد کرده است. چالش هاى اجتماعى و روان شناختى مذکور موجب شده است که گروهى از نوجوانان و جوانان کشور ما نیز بر سر دوراهى انتخاب بین سنن کهن فرهنگى و تجددطلبى مدرن سرگردان شوند و درجاتى از بحران هویت را تجربه کنند. به همین دلیل، بررسى چگونگى نگرش نوجوانان ...

از آن زمان که تحقیق هیرشى و استارک به شکلى شگفت انگیز از یافتن اثرات دین (یعنى، ترس از «آتش دوزخ») بر پدیده بزهکارى ناکام ماند، تحقیقات بعدى از رابطه اى معکوس میان دیندارى و اشکال مختلف کجروى، بزهکارى و جرم پرده برداشتند، امّا پیچیدگى این ارتباط و شرایط تحقق اثرات دین همچنان مورد بحث بوده و هست. البته در این میان تعداد اندکى از محققان به این نتیجه رسیده اند که تأثیر دین، تصادفى نیست، اما در عین ...

هرمنوتیک را مى توان با عنوان فشرده «دانش تفسیر متون» معرفى نمود. علم هرمنوتیک براى رشته هایى که با متون دینى سروکار دارند، اهمیت بسزایى دارد. در این مقاله ابتدا با تعریفى اجمالى از هرمنوتیک، به تأثیر آن بر فهم متون دینى اشاره شده، با تبیین نظریه مؤلّف مدارى، مفسّرمدارى و متن مدارى، هدف از تفسیر متون دینى، درک قصد و مراد جدى صاحب سخن دانسته شد; یعنى تفسیر متن دینى، مؤلّف مدار است. از طرفى، تفسیر مت...

 محورهاى دین و تاریخ علم، دین و روشهاى علم و دین و نظریه‌هاى علم از نگاه علامه طباطبایى در تفسیر المیزان مورد بررسى قرار گرفته است.  تلاش براى زدودن ناسازگارى علم و دین از گذشته رواج داشته است. سنت‌گرایان معصومیّت انجیل را باور داشتند در مقابل، نوخواهان یا نواندیشان کتاب مقدس را بى‌ارزش مى‌دیدند. الهیات اعتدالى، کتاب مقدس را از آموزه‌هاى دینى برشمرد، هر چند آن را وحى مُنزل نمى‌خواند. علامه طباطب...